Kto się hartuje ten nie choruje
Kończące się lato to najlepszy okres aby zacząć przygotowywać nasz organizm do jesieni i zimy. Pomimo letniej pory i wszech otaczającego ciepła musimy przypomnieć sobie, a właściwie naszym organizmom, z czym za niedługi okres czasu będą miały do czynienia. Hartowanie, w potocznym rozumieniu, to przyzwyczajanie ciała do chłodu i zimna. W rzeczywistości jest to znacznie bardziej złożony proces wpływający na różnorodne procesy zachodzące w naszym organizmie. Sprzyjającym dla nas jest fakt, że hartowanie to nic innego jak trenowanie odporności zarówno na wychłodzenie jak i na przegrzanie. Pomimo tego, że w strefie klimatycznej Polski, bardziej musimy obawiać się nadmiernego wychłodzenia naszego ciała, to są również dni, zwłaszcza w upalne lata, kiedy może dochodzić do przegrzania. Jedna z teorii na temat hartowania mówi, że jest ono procesem zmierzającym do obniżenia odczuwania temperatury, czyli do zmniejszenia pobudliwości mechanizmów termoregulacyjnych ustroju, dzięki czemu nie reaguje on przesadnym skurczem na spadek temperatury otoczenia. Przez hartowanie rozumie się również wiele przedsięwzięć higienicznych mających na celu podwyższenie odporności organizmu na działanie różnorodnych niekorzystnych czynników meteorologicznych. W każdym przypadku hartowanie zawsze zmierza do jak największego usprawnienia regulacji cieplnej organizmu. Zabiegi hartujące pozytywnie wpływają również na przemianę materii, układ krążenia, układ nerwowy, wydajność pracy i odporność na zarazki chorobotwórcze. Regularne, dobrze zaplanowane i przeprowadzane hartowanie prowadzi do szeregu pozytywnych zmian w organizmie. Dzięki sprawniejszej pracy poszczególnych narządów, poprawie ulega szereg procesów fizjologicznych. Uodparnia ono na różne choroby, a w szczególności na tzw. przeziębieniowe. Podczas hartowania nasz organizm adaptuje się do znacznych wahań bodźców zewnętrznych, głównie związanych z pogodą. Podnosi się wydolność i gotowość organizmu do intensywnej pracy, również psychika przystosowuje się i uodparnia na niewygody i trudy dnia codziennego.
Powietrze, słońce i woda to trzy podstawowe elementy przyrodnicze, które mogą być wykorzystywane jako czynniki hartujące. Czynniki te, umiejętnie stosowane i połączone z ruchem, właściwym odżywianiem i właściwym trybem życia oddalają nie tylko choroby ale również wyhamowują proces starzenia się organizmu i przedłużają młodość.
Hartowanie powietrzem.
Ze względu na łatwość i powszechność w zastosowaniu, jako pierwsze chciałbym omówić hartowanie powietrzem. Kąpiele powietrzne są najłagodniejszą pod względem działania bodźców formą hartowania organizmu a jednocześnie najprostszą. Najmniej jest przeciwwskazań odnośnie jego zastosowania i można by uznać, że może je stosować każdy bez względu na wiek i stan zdrowia, oczywiście po uwzględnieniu zdroworozsądkowego podejścia. Wszechobecne powietrze można wykorzystać jako czynnik hartujący nawet podczas snu, śpiąc przy otwartym oknie. Może ono być elementem towarzyszącym gimnastyce, spacerom, wycieczkom i treningom. Siła bodźców działających na organizm zależy od temperatury, wilgotności powietrza, ruchu powietrza, wielkości promieniowania słonecznego. Zmienia się w zależności od pory roku, pory dnia, sposobu ubierania się. Kąpiele powietrzne mają jeszcze tę zaletę, że możemy je przyjmować przez cały rok. W tym sposobie hartowania zostaje wykorzystana właściwość fizyczna powietrza prowadząca do schładzania organizmu. Efekt wpływu powietrza na organizm jest tym większy im większa powierzchnia ciała jest odsłonięta lub łatwiejszy jest dostęp powietrza do naszej skóry przez ubiór.
Najprostszym sposobem hartowania jest ruch na świeżym powietrzu. Dlatego tak bardzo namawiam na moim blogu do organizowania sobie treningów pod gołym niebem. Trenuj w różnych warunkach bez względu na pogodę a wtedy dostarczysz twojemu organizmowi wszelakich bodźców hartujących. Ubieraj się odpowiednio do panujących warunków zewnętrznych, ale raczej lekko, aby było ci komfortowo po rozgrzaniu się. Stosowanie zbyt grubej a tym bardziej nieprzepuszczającej powietrze odzieży prowadzi do wytworzenia swoistego mikroklimatu w pobliżu ciała, co ogranicza wpływ bodźców zewnętrznych.
Podczas hartowania powietrzem musisz pamiętać o następujących sprawach:
- Kąpieli powietrznych nie należy przeprowadzać zimą przy wysokim mrozie, któremu towarzyszy silny wiatr i opady atmosferyczne oraz latem podczas pogody upalnej i parnej.
- Kąpiele nie powinny doprowadzać do takiego oziębienia skóry, w którym uruchomiona zostaje mimowolna produkcja cieplna organizmu na drodze drżenia mięśniowego (gęsia skórka).
- Najlepiej zaczynaj kąpiele powietrzne w pomieszczeniach zamkniętych. Eliminujesz tym samym wpływ wielu innych niesprzyjających czynników otoczenia.
- Hartowanie powietrzem rozpoczynaj od kąpieli ciepłych (23-30 stopni Celsjusza) lub obojętnych (21-22 stopnie Celsjusza) a następnie przejdź do chłodnych (15-20 stopni Celsjusza) i zimnych (do 5 stopni Celsjusza)
- Pierwsza kąpiel nie powinna być dłuższa niż 5 minut a czas następnych kąpieli stopniowo wydłużaj.
- Najlepszą porą dnia do przyjmowania kąpieli powietrznych jest poranek.
- Kąpiel powietrzną najlepiej połącz z ćwiczeniami fizycznymi. Im niższa jest temperatura otoczenia tym intensywniejsze powinny być ćwiczenia. Pojawienie się „gęsiej skórki” to sygnał do zwiększenia intensywności ćwiczeń albo przerwania kąpieli.
- Zimą kąpiel powietrzną należy przyjmować w pomieszczeniu zamkniętym, ale dobrze przewietrzonym zaczynając od 15 minutowych ćwiczeń, najlepiej w samych spodenkach, przy temperaturze ok. 15 stopni Celsjusza. Stopniowo czas można zwiększyć do 25 minut a temperaturę obniżyć do 8 stopni Celsjusza. Zahartowani mogą wychodzić na mróz na okres 5 minut.
- Kąpiel powietrzną najlepiej zakończ letnią kąpielą wodną.
TrenujZdrowie Jacek Baura
Jak bezpiecznie korzystać z promieni słonecznychCzytaj tutaj
